Welkom in de (andere) echte wereld.
Soms lees je iets, en voel je meteen: dit raakt me. Niet omdat het ontroerend is, maar omdat het iets blootlegt. Iets wat vaak onderhuids speelt, maar zelden benoemd wordt.
Het ging over een moeder in een vliegtuig. Haar peuter wilde aan het raam zitten, maar die plek was al geboekt door een jonge vrouw. De moeder vroeg of ze van plaats wilde wisselen. Beleefd, vermoed ik. Maar de vrouw weigerde – even beleefd, met reden. Daarop begon de moeder haar te filmen en zette het online. De reacties volgden: “Wie zegt er nu nee tegen een kind?”
Maar wat er eigenlijk gebeurde, was eenvoudig: het kind kreeg haar zin niet. En dat bleek opeens niet meer te kunnen.
Ik dacht: welkom in de echte wereld. Maar… welke wereld is dat? Want mijn wereld ziet er anders uit.
Door mijn CP zijn er grenzen die er altijd zijn. Voor mij is “je zin niet krijgen” geen uitzondering, maar een terugkerend gegeven. Ik wil ook graag meedoen. Gewoon eens spontaan iets plannen. Naar een feestje gaan zonder er dagen van te moeten recupereren. Meedraaien, op mijn manier. Maar mijn lijf beslist vaak anders. En dat doet iets met je. Niet alleen lichamelijk, ook diep vanbinnen.
Wat het lastig maakt, zijn niet alleen de beperkingen zelf, maar vooral de momenten waarop ik iets wél probeer, maar het even niet lukt. Dan komen ze soms terug, die oude zinnen:
“Doe gewoon.”
“Je stelde je weer aan.”
“Gisteren ging het toch ook?”
Stemmen uit het verleden. Zachter dan vroeger, maar soms nog dichtbij. In mij. Of in mensen om mij heen. Alsof je jezelf altijd moet uitleggen. Alsof grenzen niet mogen veranderen.
Lees ook: Gedicht – Mag ik leven?
Ze zeggen vaak: je kweekt karakter door met teleurstelling om te gaan. En daar zit iets in. Maar alleen als je, ook de ruimte krijgt om het op jouw manier te doen. Te veel druk of onbegrip maakt mensen niet sterker, maar klein. En dat verdient net zo goed onze aandacht.
Lees ook: Veeleisend.
“Je zin niet krijgen is niet altijd een les. Soms is het gewoon de realiteit.”
Bart Vandeberg
Wat ik zie, is dat systemen, procedures en structuren steeds vaker het menselijke overschaduwen. Zorg, begeleiding, zelfs gewone interacties: alles wordt gevat in schema’s, taken en tijdsblokken. Alsof efficiëntie belangrijker is geworden dan nabijheid. Alsof we zijn gaan geloven dat alles meetbaar moet zijn, om waardevol te zijn.
Maar de echte waarde zit net in wat niet in vakjes past. In wat traag en kwetsbaar is. In iemand die de tijd neemt. Die niet alleen kijkt naar wat er moet gebeuren, maar naar wie er voor hem zit. Die niet vooruitduwt, maar meeloopt.
En als die ruimte er niet meer mag zijn – omdat de klok tikt, het budget knelt of de regel dat vraagt – dan verdwijnt er iets kostbaars. Niet alleen voor wie hulp nodig heeft, maar ook voor wie hem geeft.
Soms voelt het alsof mens-zijn iets is dat je moet bewijzen. Met papieren, doelen, verklaringen. Maar wat ik nodig heb, is iets eenvoudiger:
Een blik. Een moment. Iemand die vraagt: “Hoe is het écht met je?”
Ik weet het: niemand krijgt altijd zijn zin. Maar sommige mensen krijgen hun zin bijna nooit – en moeten daar elke dag opnieuw hun weg in vinden. Niet uit zwakte, maar uit kracht. Niet uit gemakzucht, maar omdat ze niet anders kunnen.
Lees ook: Er mogen zijn.
Ik hoop dat wie helpt en zorgt, ook zelf geholpen wordt – om mens te blijven in het zorgen. En dat we durven kiezen voor nabijheid boven afstand. Voor luisteren boven invullen. Voor zachtheid boven snelheid.
Tegelijk wil ik dit duidelijk zeggen. Niet om te beschuldigen, maar omdat het moet. Regels, druk, systemen – ze maken het leven soms nodeloos complex. Ze schuiven de mens steeds verder naar de achtergrond, tot menselijkheid geen reflex meer is, maar iets wat we bewust moeten terugzoeken. En dat mag ons raken. Dat móet ons raken.
Lees ook: De druk mag van de ketel.
Dat is mijn hoop: dat deze woorden, met openheid en overtuiging, iets mogen losmaken. Dat we niet vergeten waar het écht om draait: empathie, traagheid en menselijkheid. En dat die boven alles mogen blijven staan. Boven het systeem. Boven de druk. Boven de procedures die soms meer blokkeren dan verbinden. Want pas als we dat echt durven kiezen, komt er weer ruimte om gewoon mens te zijn – met alles wat daarbij hoort.
Dus ja, leer kinderen dat ze niet altijd hun zin krijgen. Maar leer ze ook dat er mensen zijn voor wie dat geen leerpunt is, maar een levenslange realiteit. En dat je dan – meer dan ooit – zacht mag zijn. Voor hen. En voor jezelf.
Lees ook: Je hebt het zelf in de hand.
Misschien is dat wel het echte cadeau dat we elkaar mogen geven, nu het jaar stilaan afrondt. Geen grote woorden, geen perfecte antwoorden. Maar oprechte aandacht. Echte nabijheid. En misschien ook: de moed om onze regels en systemen af en toe te herbekijken. Ze niet te maken als keurslijven, maar als iets dat mee mag bewegen met mensen van vlees en bloed. Zodat we voorzichtig blijven met wat we vastleggen – en nooit vergeten wie we voor ogen hebben: de mens.
Prettige feestdagen – voor iedereen. Moge het nieuwe jaar zacht beginnen, en menselijk blijven.
Je mag gerust iets van je laten horen onderaan deze blog, ik lees het graag. Hartelijk dank voor nu en heel graag tot binnenkort. Warme groeten Bart.
Ps; vertel het zeker verder, zo wordt ons gezellige lezersgroep alleen maar groter. Je mag je altijd aansluiten op de facebook-, Instagrampagina en spotify of Apple Podcasts: Bart vertelt. Door de facebookpagina leuk te vinden, mis je geen enkel blogartikel meer!